نقش نهادها در بروز مصیبت یا موهبت منابع نفتی، یک الگوی رانت جویی با رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا

هدف از این مطالعه تحلیل نظری و الگوسازی تجربی سازوکار اثرگذاری درآمدهای نفتی بر عملکرد اقتصاد ایران به عنوان یک اقتصاد نفتی است. این پژوهش یک الگوی تعادل عمومی تصادفی پویای نوکینزی را برای الگوسازی سازوکار انتشار تکانه های نفتی در کوتاه مدت و بلندمدت در اقتصاد ایران ارائه می دهد. در این الگو بر کانال های مهم اثرگذاری درآمدهای نفتی بر عملکرد اقتصادی شامل عرضه کالای عمومی، رانت جویی و تغییر نهادی تأکید می شود. در چهارچوب الگوی ارائه شده، یک تکانه مثبت نفتی اگرچه در کوتاه مدت از کانال افزایش تقاضای کل موجب افزایش تولید غیرنفتی می شود، اما در بلندمدت اثر منفی رانت جویی و تضعیف نهادی بر اثر مثبت افزایش عرضه کالای عمومی غلبه کرده و موجبات کاهش تولید غیرنفتی را فراهم می نماید. از آنجا که نتایج نظری و تجربی نقش ویژه نهادها در بروز مصیبت منابع را آشکار می کند، تقویت پایداری نهادی در برابر تکانه های نفتی و ارتقای کیفیت نهادها می تواند به عنوان مهم ترین راهکار تبدیل مصیبت منابع به موهبت منابع در اقتصاد ایران معرفی شود.